Elterngeld to świadczenie rodzicielskie w Niemczech, które stanowi znaczące wsparcie finansowe dla rodzin w pierwszym okresie wychowywania dziecka. Jest odpowiednikiem polskiego świadczenia rodzicielskiego, znanego także jako „kosiniakowe”. Aktualna kwota Elterngeld w Niemczech to minimum 300 euro miesięcznie na dziecko.
Elterngeld w Niemczech funkcjonuje na podobnych zasadach do polskiego świadczenia rodzicielskiego. Wsparcie to przeważnie (o wyjątkach w dalszej części tekstu) obejmuje osoby nieaktywne zawodowo, które opiekują się dzieckiem w pierwszym okresie życia. W związku z tym w momencie zaistnienia koordynacji świadczeń pomiędzy Niemcami a Polską, pierwszeństwo do jego uzyskania przeważnie jest w Niemczech. Wynika to wprost ze wspólnotowych zasad pierwszeństwa, które stawiają kraj wykonywania pracy jednego z rodziców, nad krajem zamieszkaniem drugiego rodzica wraz z dzieckiem. W standardowej sytuacji dla świadczenia rodzicielskiego, jeden z rodziców pracuje w Niemczech, a drugi zamieszkuje wraz z dzieckiem w Polsce i jest nieaktywny zawodowo.
W przypadku, gdy jeden z rodziców jest nieaktywny zawodowo i zamieszkuje z dzieckiem w Polsce, a drugi jest aktywny zawodowo na terenie Niemiec to złożony w Polsce wniosek o świadczenie rodzicielskie zostanie przekazany – zgodnie z zasadami pierwszeństwa, do rozpatrzenia przez właściwą instytucję niemiecką.
Kwota tego świadczenia w Niemczech to minimum 300 euro miesięcznie, zatem w Polsce zostanie wydana decyzja o odmowie dodatku dyferencyjnego, bo 300,00 euro to więcej niż 1000,00 zł miesięcznie, przysługujące w ramach wniosku o świadczenie rodzicielskie złożonego w Polsce.
Należy przy tym pamiętać, że wnioski w Niemczech rozpatrują odpowiednie instytucje związkowe przynależne do miejsca zamieszkania jednego z rodziców w Niemczech takie jak np. L-Bank, a nie ogólnokrajowe Familienkasse (jak dla Kindergeld). W myśl przepisów wspólnotowych są to świadczenia należące do koszyka świadczeń związanych z wychowaniem i opieką nad dzieckiem, a nie do klasycznych świadczeń rodzinnych. Elterngeld jest więc świadczeniem niezależnym od Kindergeld.
Jednocześnie od 01.09.2021 r. w ramach nowelizacji ustawy federalnej o zasiłkach rodzicielskich i urlopach rodzicielskich rozszerzono katalog osób, mogących ubiegać się o świadczenie poprzez uwzględnienie możliwości pracy w niepełnym wymiarze godzin. Elterngeld przysługuje więc na szerszych zasadach niż świadczenie rodzicielskie w Polsce.
Elterngeld to pomoc finansowa także dla rodziców, którzy po narodzinach dziecka ograniczają lub przerywają pracę zarobkową, aby sprawować nad nim opiekę. Prawo do wnioskowania mają zarówno matki jak i ojcowie. W ramach zaktualizowanych przepisów dopuszcza się pracę do 32 godzin tygodniowo. Zatem wyraźnie widać, że na gruncie przepisów niemieckich nie uzależnia się prawa do tego świadczenia od braku aktywności zawodowej jednego z rodziców – co ma miejsce w Polsce.
Powyższe świadczenie występuje w Niemczech w trzech wariantach:
- Basiselterngeld – wariant podstawowy Elterngeld;
- ElterngeldPlus – wariant poszerzony;
- Partnerschaftsbonus – premia partnerska.
Basiselterngeld (wariant podstawowy) wypłacany jest za okres od urodzenia dziecka do ukończenia przez nie 12 miesiąca życia – w wyjątkowych przypadkach do 14 miesiąca. Jego kwota wynosi od 300,00 euro do 1800,00 euro miesięcznie, w zależności od wysokości uzyskanego dochodu przed narodzeniem dziecka. Z reguły jest to 65% dochodu netto. Jeśli przed urodzeniem dziecka nie uzyskano dochodu to przysługuje najniższa przewidziana kwota czyli 300,00 euro. Najczęściej to właśnie ta kwota przyznawana jest, gdy rodzic złożył wniosek o świadczenie rodzicielskie w Polsce i przekazany jest on przez właściwy polski urząd do rozpatrzenia przez instytucję niemiecką.
Z kolei wariant ElterngeldPlus umożliwia pobieranie połowy przysługującej miesięcznie kwoty, ale przez dwa razy dłuższy okres.
Partnerschaftsbonus uprawnia do otrzymania dodatkowych miesięcy wypłaty świadczenia. Jest to propozycja dla rodziców, którzy we dwoje pracują w określonym, pomniejszonym wymiarze czasowym w związku ze wspólnym sprawowaniem opieki nad dzieckiem. Można również skorzystać z tej opcji, jeśli rodzice wychowują dane dziecko osobno lub w przypadku samotnego wychowywania dziecka.
Masz problem z Elterngeld? Skorzystaj z bezpłatnej konsultacji telefonicznej. Podstawowe informacje znajdują się także tutaj. Możliwość wykonania kalkulacji wysokości świadczenia udostępniono na stronie rządowej – tutaj.
Obecnie niemal 70% niemieckich landów umożliwia elektroniczne złożenie wniosku o Elterngeld. Należą do nich: Berlin; Saksonia; Brema; Hamburg; Nadrenia-Palatynat; Turyngia; Szlezwik-Holsztyn; Brandenburgia; Dolna Saksonia; Meklemburgia-Pomorze Przednie; Saksonia-Anhalt. Do tego celu udostępniono portal ElterngeldDigital, który znajduje się – tutaj.
W sytuacji zamieszkania w landzie, w którym proces nie jest obsługiwany online, instytucje właściwą do złożenia wniosku można znaleźć poprzez wpisanie kodu pocztowego właściwego dla miejsca zamieszkania na tej stronie.
Podsumowując, w przypadku gdy jeden z rodziców nowonarodzonego dziecka zamieszkuje z nim w Polsce i jest nieaktywny zawodowo, a drugi jest aktywny zawodowo w Niemczech to najlepiej złożyć polski wniosek o świadczenie rodzicielskie. W przypadku pozostałych sytuacji warto zorientować się czy nie będzie przysługiwać nam świadczenie w Niemczech i wnioskować bezpośrednio u naszych zachodnich sąsiadów.
Autor tekstu: Radosław Orzechowski
Więcej o idei serwisu znajdziesz tutaj.
Witam mam pytanie jaki jest czas oczekiwania na decyzję z Niemiec? Wniosek został złożony w Polsce w sierpniu, decyzja odmowna przyszła w listopadzie z informacja że został wniosek przekazany do Niemiec. W jaki sposób można dowiedzieć się jaki jest status wniosku bo po próbie telefonicznej dostałem odpowiedź się nie mogą udzielić takich informacji.
Szanowny Panie Krzysztofie, zasadniczo w myśl przepisów wspólnotowych instytucja właściwa ma do 3 miesięcy od otrzymania Pana wniosku na jego rozpatrzenie. Wewnętrzne przepisy niemieckie wspominają z kolei o 6 tygodniach. Sugeruje dowiedzieć się w polskim UW kiedy i do jakiej instytucji niemieckiej przekazano Pana wniosek. Może Pan też spróbować znaleźć tę instytucję po adresie zamieszkania / pracy w DE na stronie https://familienportal.de/dynamic/action/familienportal/142486/suche wpisując odpowiedni kod pocztowy i podjąć próby kontaktu z właściwą instytucją bezpośrednio.
Witam, jakiś czas temu Wojewoda wysłał moją odmowę do odpowiedniego organu w Niemczech. Oni z kolei przysłali mi papiery do wypełnienia.
Odesłałam je około 2 tyg. Moje pytanie brzmi ile się czeka na jakąkolwiek decyzję czy ewentualnie na powiadomienie jakie dokumenty trzeba dosłać? A drugie pytanie. Jak to wygląda, bo nie bardzo rozumiem. Kalkulator Elterngedl policzył, że przy zarobkach 15000 euro przez rok netto powinnam dostawać 1800 euro. Drugi kalkulator wyliczył 300 euro. Nie znam niemieckiego. Jak to wygląda? Dodam, że ja rok przed porodem nie pracowałam, ale mąż pracuje cały czas w Niemczech. Pozdrawiam
Szanowna Pani Katarzyno, wg przepisów wspólnotowych mają 2-3 miesiące na odniesienie się do przekazanego wniosku – co zresztą, z tego co Pani wspomniała czynią, bo wysłali dokumentację. Z kolei wewnętrzne przepisy niemieckie wskazują okres 6 tygodni, ale z tym bywa różnie. W każdym razie na teraz musi Pani uzbroić się w cierpliwość. Co do kwoty, to trudno udzielić jednoznacznej odpowiedzi – to wszystko jest uzależnione od danego landu i dokumentacji, którą Pani otrzymała i w odpowiedzi przesłała. Część z nich wskazuje np. na dochód matki dziecka, co często determinuje tę kwotę najniższą 300 euro. Proponuję poczekać na decyzję, zawsze przysługuje Pani prawo do odwołania. W kwestii języka niemieckiego, może Pani skorzystać z aplikacji google tłumacz, lub innej dostępnej w telefonie i wykorzystując opcję foto, wykonać zdjęcie dokumentu papierowego, który aplikacja Pani przetłumaczy.
Witam, nie dostałam jeszcze odpowiedzi odnośnie świadczenia rodzicielskiego w Polsce (złożone w grudniu) – dziecko urodziło się w październiku. Jeśli dostanę odmowę w Polsce, to w Niemczech mogłabym starać sie o elterngeld ? Minęły juz 3 miesiące, ale czy Niemcy spojrzą na datę wniosku z Polski czy na tą po terminie?
Powinni uwzględnić datę złożenia wniosku w Polsce, nie zaś wydania rozstrzygnięcia. Jeśli czeka Pani już tak długo, to sugeruje przyspieszyć sprawę. Oczywiście można też złożyć wniosek w DE, nie czekając na polski UW. Pozdrawiam.
Witam, piszę z zapytaniem odnośnie świadczeń rodzinnych. Mój partner (z przyczyn losowych) pobiera w Niemczech Hartz 4 (Jest Niemcem i ma w Niemczech meldunek). Dostałam odmowę na świadczenie rodzicielskie na dziecko urodzone w 2021 r. W jaki sposob Niemcy wypłacą świadczenie jeśli ja bylam z dzieckiem zameldowana w Polsce, a partner w Niemczech. Czy Jobcenter odejmie mu jakieś pieniądze od czasu urodzenia dziecka (z racji tego, że ma limit dochodow w miesiącu).
Nie precyzuje Pani od jakiego organu (polskiego, czy niemieckiego) otrzymała Pani odmowę świadczenia rodzicielskiego i jaki był powód tej odmowy. W kontekście ustawodawstwa polskiego i ustalenia pierwszeństwa w myśl przepisów wspólnotowych liczy się zamieszkanie, a nie zameldowanie w danym okresie. W związku z tym, trudno odpowiedzieć Pani na tak postawione pytanie. Co do Hartz IV jest to rodzaj zasiłku dla bezrobotnych II kategorii, bardziej mający charakter świadczenia socjalnego. Pytanie, czy w tej konkretnie sytuacji (ojciec obywatelem Niemiec) jest traktowany jako praca w myśl przepisów tzn. odprowadzane są składki społeczne z tytułu jego pobierania, tak jak jest to w przypadku klasycznego zasiłku dla bezrobotnych w Niemczech. Jeśli przyznają w DE, to mogą odjąć tę kwotę – taki mechanizm jest możliwy, niemniej jednak nie będę się wypowiadał w tej konkretnej sprawie, gdyż jej nie znam.
Dzień dobry, chciałabym dopytać jak to jest w momencie złożenia wniosku bezpośrednio do niemieckiej instytucji. Mąż pracuje w Niemczech i zdecydował się skorzystać z Elterngeld na 12 miesięcy. Ja natomiast jako bezrobotna w Polsce skorzystałabym z najniższego 300e na pozostałe 2 miesiące. Wniosek złożony w październiku. Czy urząd niemiecki będzie kontaktował się jeszcze z Polską czy bezpośrednio z nami? Ile może trwać rozpatrywanie wniosku? Czy mają jakiś minimalny czas w którym powinni odezwać się co do wniosku?
Olka, w tym przypadku pierwszeństwo do wypłaty świadczenia rodzicielskiego jest w Niemczech, zatem słusznie wniosek został złożony w DE. Właściwą instytucja dla danego landu w DE wyda rozstrzygnięcie o przyznaniu świadczenia i jednocześnie poinformuje Wojewodę w Polsce drukiem EESSI lub papierowo (w zależności od landu) o przyznaniu świadczenia rodzicielskiego w Niemczech. Wojewoda powinien wysłać do Pani gminy lub sprawdzić elektronicznie czy pobierają Państwo to świadczenie w Polsce – jeśli nie, to temat powinien zostać zakończony.
Witam, złożyliśmy wniosek o Elterngeld zaraz po urodzeniu syna 1 listopada 2022, a do dzisiaj nie otrzymaliśmy żadnych pieniędzy. Mąż ma umowę, a ja od czasu ciąży nie pracuje w Niemczech (jestem zatrudniona przez polskiego pracodawcę i obecnie jestem na urlopie macierzyńskim połączonym z rodzicielskim), mimo że wszyscy tutaj mieszkamy. Czy otrzymamy zwrot za te miesiące i jak długo jeszcze musimy czekać? Dodam, że nie pobieram 500+ z Polski.
Pani Katarzyno, kwestia 500+ nie ma tutaj znaczenia, gdyż jest to inny rodzaj świadczeń w myśl przepisów wspólnotowych. Proszę także zauważyć, że w Polsce nie przysługuje Pani świadczenie o podobnym charakterze tj. świadczenie rodzicielskie, gdyż jest Pani aktywna zawodowo. W związku z tym jeśli spełnia Pani kryterium do otrzymania tego świadczenia w DE, to powinna się Pani kontaktować z właściwą instytucją w tej sprawie, czyli tam gdzie składany był wniosek. Pozdrawiam.
Witam, czy to świadczenie elterngeld jest wypłacane tylko do 12 m-ca życia dziecka czy przez 12 m-cy? I czy jest wypłacane wstecznie od daty narodzin, czy od złożenia wniosku?
Panie Jacku, należy złożyć wniosek w ciągu 3 miesięcy od urodzenia dziecka, aby świadczenie było przyznane od daty urodzenia. W pozostałym przypadku przyznaje się je od miesiąca złożenia wniosku i wcześniejszej miesiące przepadają. Oczywiście jeśli nie było np. polskiego wniosku o świadczenie rodzicielskie.
Witam, w 2021 r. został złożony wniosek w Polsce o kosiniakowe i przesłali ten wniosek do Niemiec bo partner pracował w Niemczech. Jest 2023 rok i urząd niemiecki nie kontaktuje się ze mną. Straciłam nadzieje że dostanę te pieniądze – co mogę zrobić w tej sprawie?
Pani Karolino, przede wszystkim należałoby skontaktować się z właściwym dla Pani miejsca zamieszkania urzędem wojewódzkim i spytać czy otrzymali odpowiedź na przekazany przez siebie wniosek do Niemiec – jeśli nie, to prosić o wysłanie monitu do Niemiec, gdyż nie ma Pani odpowiedzi. Można skorzystać z pism https://www.koordynacja500plus.pl/generator-pism/ Innym rozwiązaniem jest wniosek o przyznanie warunkowe, motywowany długim oczekiwaniem na odpowiedź z Niemiec – więcej https://www.koordynacja500plus.pl/przyznanie-warunkowe/ Alternatywnie na podstawie miejsca zamieszkania / pracy w DE ojca dziecka można ustalić właściwy do wypłaty Elterngeldu urząd i skierować swoje zapytanie o przekazany przez instytucję polską wniosek bezpośrednio do niego.
Jestem marynarzem na stale zatrudnionym w Niemczech i płacę tam podatki. Czytając wiele opracowań w internecie wnioskuję, że elterngeld należy się gdy jedno z rodziców jest zameldowane w Niemczech. Jestem zameldowany w Polsce i pracuję w Niemczech czy w takiej sytuacji mogę starać się o elterngeld? Gdzie powinienem składać domumenty bo przecież nie do urzędu zgodnego z miejscem zameldowania?
Panie Dariuszu, jeśli nie ma meldunku w DE, zapewne podlega Pan pod nieograniczony obowiązek podatkowy, więc co do zasady uprawienie występuje i właściwości miejscowej szukałbym tym tropem. Alternatywnie można spróbować złożyć wniosek w landzie właściwym dla Pana pracodawcy – najwyżej przekażą go do właściwej instytucji, jeśli uznają, że jest zobowiązana do rozpatrzenia Pana wniosku. Innym rozwiązaniem może okazać się złożenie wniosku o świadczenie rodzicielskie w Polsce i poczekanie na to, aż polska instytucja przekaże wniosek zgodnie z zasadą pierwszeństwa w celu rozpatrzenia przez właściwą instytucję niemiecką. Przypadki marynarzy są dosyć skomplikowane, dlatego ta ostatnia metoda może okazać się najprostsza z Pana perspektywy. Wszystko zależy od konkretnej sytuacji.
Jestem zatrudniona w Polsce, będę pobierać świadczenie na urlopie macierzyńskim, mąż na stałe pracuje i zameldowany jest w Niemczech, czy przysługuje mu jakieś świadczenie/urlop?
Pani Katarzyno,
Polska jest krajem pierwszeństwa. Ze strony niemieckiej należy się dodatek dyferencyjny.