Zasiłek pielęgnacyjny wchodzi w skład świadczeń rodzinnych i jest jednocześnie w podgrupie świadczeń opiekuńczych – obok świadczenia pielęgnacyjnego i specjalnego zasiłku opiekuńczego. Podlega koordynacji świadczeń do ukończenia przez dziecko 18 roku życia. Skierowany jest do osób z niepełnosprawnością oraz przyznawany w celu częściowego pokrycia wydatków wynikających z konieczności zapewnienia opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.

Aktualna wysokość zasiłku pielęgnacyjnego to 215,84 zł miesięcznie – kwota ta obowiązuje także w 2023 roku. Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje: 

• niepełnosprawnemu dziecku do ukończenia 16 roku życia – dziecko musi posiadać orzeczenie o niepełnosprawności – wnioskuje rodzic dziecka;
• osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia – osoba ta musi legitymować się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności (jeżeli niepełnosprawność powstała w wieku do ukończenia 21 roku życia);
• osobie, która ukończyła 75 lat.

Przysługuje Ci zasiłek pielęgnacyjny w Polsce i nie masz pewności jakie świadczenia możesz otrzymywać w innym kraju koordynacyjnym? Skorzystaj z bezpłatnej konsultacji telefonicznej – zapisz się.

W kontekście przyznania zasiłku pielęgnacyjnego nie obowiązuje kryterium dochodowe. Oznacza to, że posiadanie odpowiedniego orzeczenia uprawnia do jego pobierania – oczywiście po złożeniu wniosku, co można zrobić za pośrednictwem portalu rządowego lub we właściwym dla miejsca zamieszkania Urzędzie Miasta / Urzędzie Gminy. W przypadku dzieci, wniosek składa rodzic dziecka. Prawo do zasiłku pielęgnacyjnego co do zasady ustala się na czas nieokreślony. Jeśli dane orzeczenie o niepełnosprawności lub orzeczenie o stopniu niepełnosprawności zostało wydane na czas określony, to prawo do jego przysługiwania datuje się na ostatni dzień miesiąca, w którym upływa jego ważność – jest to świadczenie niepodzielne.

Aby nabyć prawo do zasiłku pielęgnacyjnego od miesiąca złożenia wniosku w zespole ds. orzekania o niepełnosprawności, wniosek należy złożyć w terminie 3 miesięcy od dnia wydania danego orzeczenia o niepełnosprawności lub orzeczenia o stopniu niepełnosprawności. Rozstrzygnięcie o przyznaniu bądź odmowie zasiłku pielęgnacyjnego ma formę decyzji administracyjnej wydanej przez organ właściwy.

Zasiłek pielęgnacyjny podlega koordynacji świadczeń do ukończenia przez dziecko 18 roku życia. Jest to zgodne z wyrokiem Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z dnia 8 marca 2001 r. w sprawie C-215/99 (Jauch), oraz stanowiskiem Komisji Europejskiej wyrażonym podczas negocjacji zapisów do Traktatu Akcesyjnego.

Organem właściwym do wydawania rozstrzygnięć w przypadku koordynacji zasiłku pielęgnacyjnego jest Wojewoda. W celu ustalenia kraju pierwszeństwa do wypłaty tego świadczenia mają zastosowanie zasady pierwszeństwa. Na gruncie przepisów wspólnotowych zasiłek pielęgnacyjny (w odróżnieniu od świadczenia pielęgnacyjnego) jest w grupie klasycznych świadczeń rodzinnych (jak np. 500+, zasiłek rodzinny, czy też RKO). Szerzej opisano to w drugiej części tego wpisu. Powoduje to, że przynajmniej teoretycznie instytucje zagraniczne powinny uwzględniać przyznaną kwotę zasiłku pielęgnacyjnego w Polsce w kalkulacji rozpatrywanych przez siebie świadczeń na dzieci. W praktyce bywa z tym różnie, np. Niemcy od pewnego czasu nie odejmują przyznanego zasiłku pielęgnacyjnego od kwoty przysługującego tam dodatku dyferencyjnego.

Kwoty świadczeń rodzinnych (z wyłączeniem świadczenia pielęgnacyjnego) podlegają weryfikacji co 3 lata, z uwzględnieniem wyników badań progu wsparcia dochodowego rodzin. Próg wsparcia dochodowego rodzin bada i przedstawia Instytut Pracy i Spraw Socjalnych. Ostatnia weryfikacja odbyła się w 2021 roku i nie zdecydowano się na zwiększenie kwoty zasiłku pielęgnacyjnego. Następna weryfikacja planowana jest na 2024 rok.