Zasiłek pielęgnacyjny – koordynacja. Zasiłek pielęgnacyjny wchodzi w skład świadczeń rodzinnych i jest jednocześnie w podgrupie świadczeń opiekuńczych (obok świadczenia pielęgnacyjnego i specjalnego zasiłku opiekuńczego). Podlega koordynacji świadczeń do ukończenia przez dziecko 18 roku życia. Skierowany jest do osób z niepełnosprawnością oraz przyznawany w celu częściowego pokrycia wydatków wynikających z konieczności zapewnienia opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji. Aktualna wysokość zasiłku pielęgnacyjnego to 215,84 zł miesięcznie – kwota ta obowiązuje także w 2023 roku.

Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje: 

• niepełnosprawnemu dziecku do ukończenia 16 roku życia – dziecko musi posiadać orzeczenie o niepełnosprawności – wnioskuje rodzic dziecka;
• osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia – osoba ta musi legitymować się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności (jeżeli niepełnosprawność powstała w wieku do ukończenia 21 roku życia);
• osobie, która ukończyła 75 lat.

W kontekście przyznania zasiłku pielęgnacyjnego nie obowiązuje kryterium dochodowe. Oznacza to, że posiadanie odpowiedniego orzeczenia uprawnia do jego pobierania – oczywiście po złożeniu wniosku, co można zrobić za pośrednictwem portalu rządowego – kliknij tutaj lub we właściwym dla miejsca zamieszkania Urzędzie Miasta / Urzędzie Gminy. W przypadku dzieci, wniosek składa rodzic dziecka. Prawo do zasiłku pielęgnacyjnego co do zasady ustala się na czas nieokreślony. Jeśli dane orzeczenie o niepełnosprawności lub orzeczenie o stopniu niepełnosprawności zostało wydane na czas określony, to prawo do jego przysługiwania datuje się na ostatni dzień miesiąca, w którym upływa jego ważność – jest to świadczenie niepodzielne.

Aby nabyć prawo do zasiłku pielęgnacyjnego od miesiąca złożenia wniosku w zespole ds. orzekania o niepełnosprawności, wniosek należy złożyć w terminie 3 miesięcy od dnia wydania danego orzeczenia o niepełnosprawności lub orzeczenia o stopniu niepełnosprawności. Rozstrzygnięcie o przyznaniu bądź odmowie zasiłku pielęgnacyjnego ma formę decyzji administracyjnej wydanej przez organ właściwy.

Jak już wspomniano, zasiłek pielęgnacyjny podlega koordynacji świadczeń do ukończenia przez dziecko 18 roku życia. Jest to zgodne z wyrokiem Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z dnia 8 marca 2001 r. w sprawie C-215/99 (Jauch), oraz stanowiskiem Komisji Europejskiej wyrażonym podczas negocjacji zapisów do Traktatu Akcesyjnego. Organem właściwym do wydawania rozstrzygnięć w przypadku koordynacji zasiłku pielęgnacyjnego jest Wojewoda. W celu ustalenia kraju pierwszeństwa do wypłaty tego świadczenia mają zastosowanie zasady pierwszeństwa. W tym miejscu niezwykle ważna uwaga – na gruncie przepisów wspólnotowych zasiłek pielęgnacyjny (w odróżnieniu od świadczenia pielęgnacyjnego) jest w grupie klasycznych świadczeń rodzinnych (jak np. 500+, zasiłek rodzinny, czy też RKO). Szerzej opisano to w drugiej części tego wpisu. Powoduje to, że przynajmniej teoretycznie instytucje zagraniczne powinny uwzględniać przyznaną kwotę zasiłku pielęgnacyjnego w Polsce w kalkulacji rozpatrywanych przez siebie świadczeń na dzieci. W praktyce bywa z tym różnie, np. Niemcy od pewnego czasu nie odejmują przyznanego zasiłku pielęgnacyjnego od kwoty przysługującego tam dodatku dyferencyjnego.

Na zakończenie trzeba zwrócić uwagę, że kwota zasiłku pielęgnacyjnego ostatni raz była aktualizowana w 2019 roku. Wydaje się, że w czasach tak wielkiej inflacji jest to jawne nieporozumienie, na co zresztą słusznie wskazuje Rzecznik Praw Obywatelskich. Kwoty świadczeń rodzinnych (z wyłączeniem świadczenia pielęgnacyjnego) podlegają weryfikacji co 3 lata, z uwzględnieniem wyników badań progu wsparcia dochodowego rodzin. Próg wsparcia dochodowego rodzin bada i przedstawia Instytut Pracy i Spraw Socjalnych. Ostatnia weryfikacja odbyła się w 2021 roku i nie zdecydowano się na zwiększenie kwoty zasiłku pielęgnacyjnego. Następna weryfikacja planowana jest na 2024 rok.