Podstawową zasadą na gruncie świadczeń rodzinnych i wychowawczych w Polsce jest fakt, że przyznawane są na dzieci. Niestety często zdarza się, że świadczenia – szczególnie zagraniczne, traktowane są przez rodzica tam przebywającego jako bonus, coś co zależy, a wręcz należy do tego rodzica. Nie pomagają przy tym zauważalne różnice w ustawodawstwie poszczególnych krajów w tym zakresie. Powoduje to często brak współpracy i stawianie dodatkowych warunków. Najczęstszym z nich jest pokrywanie z przyznanych świadczeń na dzieci zobowiązań alimentacyjnych przez biologicznego rodzica. Czy jest to uzasadnione w kontekście niemieckiego Kindergeld?
Regulacje polskie
Na wstępie należy zaznaczyć, że temat ten jest dość skomplikowany i budzi wiele sporów w doktrynie prawniczej i orzecznictwie sądów. Wynika to z faktu, że opiera się na wewnętrznych regulacjach konkretnych państw – w niniejszym przypadku Polski i Niemiec. Regulacje dotyczące koordynacji świadczeń nie odnoszą się wprost do takiej sytuacji, chociaż niewątpliwie można wywodzić określone tezy na zasadzie porównania. Ponadto w Polsce nie obowiązuje zasada prawa precedensowego, dlatego niekiedy w podobnych sprawach zapadają różne orzeczenia.
Przede wszystkim należy podkreślić, że zarówno świadczenie wychowawcze 500+ / 800+ oraz świadczenia rodzinne w Polsce wpisano do enumeratywnego katalogu świadczeń, które nie wpływają na zakres świadczeń alimentacyjnych (art. 135 § 3 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego). Świadczenia rodzinne takie jak zasiłek rodzinny były zawarte w katalogu już wcześniej, natomiast jego rozszerzenie o świadczenie wychowawcze 500+, nastąpiło kilka miesięcy po starcie programu. Nowelizacja była reakcją na pierwsze orzeczenia polskich sądów w tym zakresie, które uwzględniały wysokość nowego świadczenia w sprawach alimentacyjnych.
Pomimo istnienia ww. katalogu orzeczenia sądów w Polsce na ten temat bywają różne, na co wskazują w swojej publikacji autorki w kwartalniku Iustitia – dostęp tutaj. Większość orzeczeń nie uwzględnia wpływu świadczeń przyznanych na dzieci w Polsce na zmniejszenie obowiązku alimentacyjnego rodzica.
Koordynacja kontra alimenty
Co do zasady sądy orzekające w Polsce nie powinny uwzględniać Kindergeld przy orzekaniu o wysokości alimentów dla zobowiązanego rodzica. Należy przyjąć, że zasiłek rodzinny transferowany z Niemiec jest świadczeniem o podobnym charakterze do polskich świadczeń rodzinnych i wychowawczych, co zresztą ma uzasadnienie w przepisach wspólnotowych. Trzeba jednak pamiętać, że nawet w przypadku polskich świadczeń orzeczenia sądów w tym zakresie bywają różne, co udowodniono w pierwszej części tekstu. Podobnie samo orzeczenie alimentów w Polsce nie powinno mieć wpływu na Kindergeld.
Więcej o idei serwisu znajdziesz tutaj.
